Bạn có bao giờ ngưỡng mộ những người thành công nhưng vẫn giữ được sự giản dị, khiêm nhường và luôn được mọi người yêu mến? Đó chính là biểu hiện của nhân cách khiêm tốn – một phẩm chất vô cùng quý giá. Bài viết này, WiT sẽ cùng bạn đi sâu vào định nghĩa, các triết lý và tâm niệm cốt lõi của sự khiêm tốn, giúp bạn không chỉ đạt được thành tựu mà còn giữ vững được chúng, đồng thời thu phục lòng người một cách bền vững.
Định nghĩa về nhân cách khiêm tốn

Nhân cách khiêm tốn được định nghĩa là người luôn khích lệ người khác, luôn nhận thức được người khác có điểm giỏi hơn mình, biết vươn lên và cúi đầu đúng lúc, và nhìn nhận rằng tất cả những gì chúng ta có được ngày hôm nay đều trực tiếp hay gián tiếp nhờ sự dẫn dắt, giúp đỡ của nhiều người.
Đây không chỉ là một đức tính đơn thuần mà còn là một trạng thái nhận thức sâu sắc về bản thân và thế giới xung quanh. Người khiêm tốn không tự mãn với thành công của mình, mà luôn mở lòng học hỏi, trân trọng đóng góp của người khác, và không ngừng phát triển. Họ hiểu rằng thành tựu cá nhân không phải là do một mình mình tạo nên, mà là kết quả của một quá trình tương tác, hỗ trợ từ rất nhiều người.
Hai triết lý nền tảng của sự khiêm tốn
Để có thể ứng dụng sự khiêm tốn vào cuộc sống một cách hiệu quả, các thầy cô đã chỉ điểm hai triết lý cốt lõi: triết lý cây lúa và triết lý ngu. Đây là những kim chỉ nam giúp chúng ta điều chỉnh hành vi và thái độ của mình trong mọi hoàn cảnh.
- Triết lý cây lúa: “Cây lúa vươn lên khi nhỏ và cúi đầu khi trĩu hạt.” Triết lý này minh họa một cách hình ảnh về sự vận động phù hợp của một người có nhân cách khiêm tốn.

-
- Khi chưa có thành tựu: Con người phải biết vươn lên để được bồi dưỡng, học hỏi, không ngừng nỗ lực để đạt được mục tiêu. Ở giai đoạn này, nếu chúng ta cúi đầu (nghĩa là thiếu sự chủ động, thiếu khao khát vươn lên), chúng ta có thể bị “chà đạp và nhổ bỏ” khỏi những cơ hội phát triển. Sự chủ động học hỏi, cầu tiến là cần thiết để tích lũy kiến thức và kinh nghiệm.
- Khi đã có thành tựu: Lúc này, người có nhân cách khiêm tốn phải biết cúi đầu xuống, tức là thể hiện sự khiêm nhường, không khoe khoang, không tự cao. Nếu không, “người ta sẽ nhổ bỏ” – nghĩa là những thành tựu đó có thể không được bền vững, thậm chí gây ra sự đố kỵ và mất đi sự hỗ trợ từ người khác. Các cao nhân gọi đây là biết vươn lên đúng lúc và cúi xuống phù hợp. Đó là sự linh hoạt và nhạy bén trong thái độ, giúp chúng ta vừa phát triển bản thân, vừa giữ được sự tôn trọng và yêu mến từ cộng đồng.
- Triết lý ngu: Đây là triết lý về việc thừa nhận người khác giỏi hơn mình. Nghe có vẻ nghịch lý, nhưng đây lại là một yếu tố then chốt của nhân cách khiêm tốn. Một người biết áp dụng triết lý ngu không phải là họ thực sự “ngu” về kiến thức hay năng lực, mà là họ chủ động đặt mình vào vị trí của người học hỏi, luôn tìm kiếm những điểm mạnh, những điều đáng học từ người khác. Điều này giúp họ:

-
- Giữ được thành tựu: Khi luôn học hỏi và không ngừng cải thiện, người đó sẽ tránh được sự tự mãn, yếu tố thường dẫn đến việc mất đi thành công.
- Tập hợp được con người: Sự thừa nhận và tôn trọng người khác sẽ thu hút những người tài năng, có tâm huyết đến với mình. Mọi người muốn làm việc và hợp tác với những ai biết trân trọng và lắng nghe.
- Giúp họ phát triển toàn diện: Khiêm tốn giúp chúng ta mở rộng giới hạn của bản thân, không ngừng trau dồi và phát triển.
Tâm niệm “Thành tựu do người”
Để củng cố và nuôi dưỡng nhân cách khiêm tốn, chúng ta cần có một tâm niệm sâu sắc: “Thành tựu do người”. Đây là nhận thức rằng mọi thành công, mọi điều tốt đẹp chúng ta có được ngày hôm nay đều là nhờ sự đóng góp, giúp đỡ của rất nhiều con người khác nhau, dù trực tiếp hay gián tiếp.
Những con người khác nhau đã đóng góp vào thành tựu của chúng ta
- Khai mở trí tuệ do thiện đại tri thức: Là người lành, tốt, muốn giúp người mà tâm không mưu cầu, lấy tri thức lan tỏa cho con người mà không đòi hỏi gì (có thể về vũ trụ quan, thế giới quan, nhân sinh quan).
- Đạo lý do thầy cô: Là người sản xuất tốt, kinh doanh giỏi và giáo dục xuất sắc trong một hoặc nhiều lĩnh vực, được người khác tin theo, làm theo và lan tỏa giá trị.

- Tư duy do chuyên gia: Là người cho chúng ta tư duy đơn giản hóa mọi vấn đề. Khi họ nói khó thì gần như không ai làm được, họ nói đơn giản thì việc đó có thể thực hiện dễ dàng.
- Dẫn dắt do minh sư: Là người có ước mơ bao trùm ước mơ của chúng ta, có trí tuệ, tâm thái, phẩm chất, nhân cách, năng lực hay cảnh giới cuộc sống vượt trội, nhận lời bồi dưỡng và đồng hành cùng ta.
- Chỉ điểm do cao nhân: Là người cho chúng ta quan niệm, bài học, hiểu biết giúp nhận thức đứng trên vấn nạn (có thể dưới nhiều hình tướng, kể cả gây đau khổ nhưng mang lại bài học).
- Kết nối do nhân mạch: Là người có mạng lưới mối quan hệ xã hội uy tín – chất lượng và tiếng nói có trọng lượng, giúp lan tỏa giá trị nhanh chóng.
- Giúp đỡ do quý nhân: Là người giúp đỡ chúng ta một khía cạnh hay giai đoạn trong cuộc sống (đại, trung, tiểu quý nhân).
- Cống hiến gánh vác do nhân tài: Là người gánh vác khía cạnh nào đó trong cuộc sống của chúng ta (con cái, nhân viên, đồng nghiệp). Khác với người tài chỉ giỏi chuyên môn.
- Tương trợ do thần tài: Là người mà khi có sự hiện diện của họ giúp chúng ta bội tăng những gì chúng ta mong muốn (tri thức, tài chính…). Thần tài đến vô tình nhưng ra đi trong mất mát nếu không được trân trọng.
Nhận thức sâu sắc rằng “thành tựu do người” sẽ giúp chúng ta luôn biết ơn, trân trọng những đóng góp xung quanh, từ đó nuôi dưỡng sự khiêm tốn một cách tự nhiên và chân thành. Nó cũng giúp chúng ta tránh được tâm lý kiêu ngạo, tự mãn, và duy trì một thái độ học hỏi không ngừng.
Tạm kết
Nhân cách khiêm tốn không chỉ là một đức tính đẹp mà còn là một chiến lược sống thông minh, giúp chúng ta đạt được thành công bền vững và xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp. Bằng cách thực hành triết lý cây lúa, triết lý ngu và nuôi dưỡng tâm niệm “Thành tựu do người”, chúng ta có thể không ngừng phát triển bản thân, giữ vững được thành quả và luôn được mọi người yêu mến, kính trọng. Hãy bắt đầu hành trình xây dựng nhân cách khiêm tốn ngay hôm nay để mở ra một cuộc đời đầy ý nghĩa và hạnh phúc!






